نخستین خوشه های برنج در گیلان به بار نشست

مسعود الماسی روز سه شنبه، با بیان اینکه اولین خوشه های برنج از نوع هاشمی در شهرستان های شفت و املش به بار نشست، اظهار داشت: تعدادی از کشاورزان این منطقه از نیمه دوم فروردین برای نشاء برنج اقدام کرده بودند.

وی به اتمام عملیات نشاء برنج در گیلان اشاره و خاطر نشان کرد: امسال حدود ۷۰ درصد از ۲۳۸ هزار هکتار از شالیزارهای استان به صورت مکانیزه و بقیه به روش سنتی “دستی” نشاء شده است.

الماسی با بیان اینکه عملیات وجین در ۸۰ درصد از شالیزاهای گیلان انجام شد، اضافه کرد: وجین شالیزارها در کاهش مصرف آب و افزایش تولید محصول موثر است بنابراین ضمن توجه کشاورزان به انجام عملیات نشاء در این مرحله باید از کود سرک استفاده کنند.

وی در ادامه با اشاره به آغاز کنترل بیولوژیک علیه نسل اول آفت ساقه خوار برنج در گیلان اضافه کرد: تاکنون در  نزدیک به سه هزار هکتار از شالیزارهای این استان زنبور تریکوگراما رهاسازی شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان اظهار داشت: کاهش مصرف سموم شیمیایی، حفاظت از محیط زیست و کاهش هزینه های تولید از مهمترین مزایای اجرای طرح بیولوژیک با کرم ساقه خوار برنج است.

وی خاطر نشان کرد: استفاده از مواد بیولوژیک در کنترل آفات از روش‌های مرسوم بوده و نقش بسزایی در حفظ زیست بوم، توسعه پایدار کشاورزی و نیز تولید محصول سالم و همچنین حفظ محیط زیست دارد.

زنبور تریکوگراما، از کوچک‌ترین زنبورهای پارازیت است که با قراردادن تخم خود در داخل بدن میزبان یا تخم آفت، در طول مراحل تکاملی زندگی، با استفاده از محتویات بدن میزبان، سبب مرگ آن می‌شود.

زنبور تریکوگراما حشره ریز و ظریفی است که حدود یک میلیمتر طول دارد و متعلق به خانواده‌ای از زنبورها تحت نام علمی Trichogrammatidae است . یکی از ۸۰ جنس خانواده Trichogrammatidae که دارای بیش از ۲۰۰ گونه در سراسر جهان است، این خانواده از زنبورها به طور کلی پارازیتوئید (انگل) تخم بویژه پروانه‌ها هستند که تعدادی از این پروانه‌ها جز آفات مهم و اصلی محصولات کشاورزی بشمار می‌روند.

برای کنترل بیولوژیک جمعیت آفات، امروزه گونه‌های مختلف زنبور تریکو گراما از اهمیت زیادی مخصوصاً در امر مبارزه با گونه‌های مختلف پروانه‌هایی از خانواده‌های pyralidae و Noctuidae برخوردار هستند. این امر برای پرورش، تکثیر انبوه و رهاسازی این عوامل کنترل کننده زمینه مساعدی را در سطح جهان و ایران فراهم کرده و طبق آمارهای اعلام شده بین المللی سطح زیر پوشش جهانی زنبور تریکوگراما سالانه با نوسان بین ۷۰-۲۰ میلیون هکتار مزرعه، باغ، جنگل و مرتع است و کشورهای روسیه و چین با بیش از ۱۰ میلیون هکتار کاربرد تریکوگراما در جهان، مقام اول را دارند.

زنبور تریکوگراما برای یافتن تخم میزبان در مزرعه، پروازهای کوتاهی انجام می‌دهد و با ایجاد سوراخ در پوسته تخم آفت در داخل آن ۲-۱ عدد تخم قرار می‌دهد، بعد از ۱۲-۸ روز (در دمای ۲۸-۲۵ درجه سانتی‌گراد) زنبور از داخل تخم، خارج می‌شود و هر زنبور ماده در حدود ۷۰-۴۰ عدد تخم میزبان (آفت) را پارازیت (آلوده) می‌کند.

گیلان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و با کیفیت برنج در کشور به شمار می آید که با ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری، رتبه اول کشور را از لحاظ سطح زیرکشت و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است.

بیش از ۳۱۷ هزار بهره بردار بخش شالیکاری گیلان همه ساله برای کاشت برنج اقدام می کنند، به طور معمول  ابتدا در فصل زمستان دو نوبت زمین های شالیزاری را همزمان با بارش های زمستانه شخم می زنند تا هم زمینه نفوذ آب به خاک را فراهم آورند و هم نسل آفات باقیمانده در پوشش گیاهی نابود شود، شخم زمستانه در کاهش میزان نیاز شالیزارها به آب در فصل کاشت و داشت نقش مهمی دارد.

پس از آن در نیمه اول فروردین ماه، خزانه گیری نشاء برنج آغاز می شود و از نیمه دوم فروردین تا پایان نیمه اول اردیبهشت ماه، نشاء برنج دستی یا مکانیزه به زمینی که از قبل با تیلر آماده و سپس آب تخت شده، منتقل می شود.

از نیمه دوم اردیبهشت ماه تا اواسط نیمه اول تیرماه نیز فصل داشت برنج است که در این مدت، وجین و مراقبت های گیاهی انجام می شود، از اواخر نیمه دوم تیر تا پایان شهریور ماه نیز به تناسب جدول زمان کاشت، فصل برداشت برنج در استان گیلان است که این عملیات بسته به شرایط آب و هوایی از لحاظ زمانی گاهی زودتر یا دیرتر انجام می گیرد.

ارقام هاشمی، علی کاظمی، صدری، حسنی و دیلمانی جزو رقم‌های کیفی و ارقام گوهر و سپیدرود جزو رقم‌های پرمحصول است که در شالیزارهای گیلان کشت می‌شود. بیشترین رقم‌های کشت شده برنج در این استان، رقم‌های کیفی هاشمی و علی کاظمی است که افزون بر ۸۵ درصد محصول برنج گیلان را شامل می‌شود.